Foto's: via leerling 'Thierry Tweeti Treinen'
Cursus Aalsters 'Oilsjters' Dialect
Oilsjters taalvirtuoos Jan Louies was vol enthousiasme toen hij vorige jaar in augustus aankondigde om via de CVO Handelsschool een cursus 'streekdialect' aan te bieden.
Samen met z'n copaing en zielsgenoot Jacquy De Pauw, gaven de 2 tussen februari en juni een taalbad 'lokale verankering', overgoten met een sausje humor en spraaktechniek.
Want een (streek)taal moet je 'beleven'!
Thierry 'Tweeti Treinen' was, samen met zijn vrouw Ina, één van de cursisten en bezorgt jullie een sfeerverslagje 'achter de schermen'...
Thierry:
"Het is –jammer genoeg- zo ver: de beroemde uitspraak ‘het enje is gekommen’ is er nu ook daadwerkelijk gekomen (en het gaat echt wel over het ‘enje’ en niet over ‘enjer’, want die zit nog altijd op de vijvers in het park).
Op donderdag 9 juni kregen de 27 leerlingen van het eerste jaar ‘Oilsjters’ aan het CVO in Aalst nog een zwaar examen te verduren, en dat was meteen ook het signaal dat ‘het’ effectief gedaan was"
Het was het pioniersjaar van deze schitterende cursus dat trouwens, ook al voor heel wat geïnteresseerden, gezorgd heeft voor de nieuwe editie die (vanaf nu elk jaar) in oktober van start gaat.
Het begon allemaal op de proclamatie van de taalcursussen avondonderwijs in het CVO vorig jaar.
De aanwezigen kregen in juni 2015 namelijk te horen dat er naast de nieuwe taal ‘Letzeburgs’, ook een cursus ‘Oilsjters’ geprogrammeerd zou worden.
Eerst nog wat ongeloof, want wat ga je nu in ‘s hemelsnaam met ‘Oilsjters’ aanvangen, maar al snel bleek dat het idee aansloeg en dat er zich meteen al een heel enthousiaste groep aandiende om als pioniers van start te gaan"
Thierry:
"Nadat de carnavalsgekte een beetje weggeëbd was, was het dan (eindelijk) zo ver.
De eerste lesdag werden we verwelkomd door een heel enthousiaste directeur, die voor de gelegenheid ook had gezorgd voor echte Oilsjterse vloin.
Onder ruime belangstelling van lokale en zelfs de nationale pers werd de eerste les gegeven. Meteen werd duidelijk dat het geen lachertje zou worden.
'Oilsjters' blijkt namelijk heel wat meer te zijn dan het ‘doemen voesj’ en ‘ajoinen, ajoinen’ dat we allemaal wel kennen van de carnavalskrakers.
Neen, ‘Oilsjters’ blijkt eigen spraakkunst te hebben, met zelfs een heuse structuur en uitzonderingsregeltjes, en natuurlijk ook met een heel eigen, sappige woordenschat.
Onder het goedkeurend oog van Jan Louies en Jacquy De Pauw, verdiepten de cursisten zich in de verschillende onderdelen die de taal rijk is.
Voor de ene ging het wat gemakkelijker als voor de andere, maar aan enthousiasme ontbrak het echt niemand.
Het groepje bestond uit een heel gevarieerd publiek: van secretaresse tot architect, van arbeider tot gids, en zelfs ‘meneer pastoor’ kwam meedoen."
Thierry:
"Verschillende onderwerpen passeerden de revue: ‘klierozje’, ‘eiten en drinken’, ‘boi den doktoer’,...
Allemaal goed en uitvoerig gedocumenteerd met tekeningen, verhalen en uitspraaksregeltjes.
Zo leerden we wat apandecitslasjen zijn.
We zagen peimelkes vliegen in de locht, en bij een wat corpulentere vrouw denken we nu meteen aan een nausjepeerd.
Een schril contrast trouwens in vergelijking met dienen ‘bienen bajord’ die naast haar loopt.
Bij de dokter hebben we geen verkoudheid meer, maar een vallink en met ‘t verschot gommen toch beiter insj nor ‘t klinik of nor ‘t hospitool.
Dat we ons tauk al hemmen met een iffraboeterhammeken, of dat hij er een lois kaan op krauken, doet niemand van ons nog opkijken.
Bij de beenhouwer hebben we ruime keuze tussen roei’n endj, neir, hoisjlek, panskes of hoibekes en ‘s morgens eten we bij het ontbijt nu ne kassert of een nis oi.
Langs de praktische kant weten we eindelijk hoe de échte Oilsjterse vloin nu eigenlijk gemaakt worden (en neen, het is niet met peperkoek!)"
Thierry:
"Zelfs drinken doen we tegenwoordig niet meer uit een gewoon glas, maar wel uit een ‘boerken’, een ‘rebbeken’, een ‘flotjen’, een ‘leersken’ of ‘e masjerken’.
We leerden het verschil tussen een haufelken en een eirfol, wat nog altijd meer blijkt te zijn dan een tieterken.
We kunnen in iemand zijn nek zitten, maar ook in zennen kalnik.
We leerden dat een –ij soms een –ei wordt, of een –oi, ... of een –ij blijft, allemaal naar gelang de situatie."
Thierry:
"Jan en Jacquy zagen dat het goed was en dat de leerlingen evolueerden naar (bijna) echte ‘Oilsjteneers’.
Zelfs de aanwezige Dendermondenaren (ja er waren toch 2 moedigen) waren zich aan het amuseren (en zij zorgen natuurlijk meteen ook voor een intelligentiepiek in hun regio)
Op een heel plezierige manier werden toch tamelijk moeilijke stukken aan de man (en vrouw) gebracht.
Vooral de woordenschat bleek bij momenten een tamelijk groot struikelblok te zijn, niet in het minste voor onze tongen, die zich soms in allerlei bochten dienden te wringen om ‘oikes’, ‘koikes’, en ‘moikes’ deftig en in één zelfde zin te kunnen uitspreken.
Want ‘Oi’ klinkt namelijk niet hetzelfde als ‘Oi’ en zelfs de ‘ei’ heeft verschillende uitspraken."
Thierry:
"Gastcolleges werden gegeven door Jan Moens (over de pitten en de boeltjen / Jan is onder andere archeoloog), Bart Backaert (over de bistjes en de blommekes / Bart is hoofd van de groendienst) en ook door burgemeester D’Haese (over hoe een burgervader ‘leiden’ en ‘lijden’ kan).
Allemaal heel interessant, gezien elk natuurlijk heel wat te vertellen had over zijn vak en dat ook kon illustreren met powerpoints, vaak met als extraatje veel (sappige) verhalen..."
Thierry:
"Den Dozje vertelde onder andere dat hij fier is op de school, fier op de tool en fier op de leraars. En natuurlijk ook fier op ons.
Het was wel even verschieten toen hij na de les een ‘blansjken’ bestelde, niet goed wetende dat dit blijkbaar niet enkel sloeg op een witbier.
Voor meer details hierover verwijs ik graag naar verdere cursussen ...
We gingen wandelen met de groep.
Van aan de ‘Kat’ tot de ‘Boetermert’.
Van de Vesten naar d’Aa keirk.
Van Chipka naar de Koelemert en via de zeshoek naar de Zonnestroot (die vroeger zelfs de thuishaven bleek te zijn van ‘Kleddemevel’).
We leerden wie Pieter Coecke was, we doken onder in het leven van Dirk Martens en vernamen hoe het nu eigenlijk komt dat Iwein en Lauretta elk jaar hun plaatsje verdienen in de carnavalsstoet.
Voor de niet-kenners, het gaat hier over ons reuzenpaar."
Thierry:
"En natuurlijk kwam er, zoals aan alle mooie dingen, een einde aan.
Jammer want het was een hechte groep aan het worden.
We hebben samen liedjes gezongen, we hebben gelachen, maar we hebben ons ook wel eens geënerveerd.
Of zoals iemand na het examen zo mooi beschreef: ‘t is dank zij de groep dat ik zo ver sta, en ‘t is dank zij de steun van de groep dat ik nog kan en wil meedoen aan het examen.
Eén ding is er dus jammer aan de cursus: dat er geen vervolg aan komt.
Iets in de zin van een 'specialisatiejaar', of 'vervolmakingsjaar' zou heel welgekomen zijn. We waren nu net op dreef!"
* edit: ondertussen is er wél een 'tweede jaar' aan toegevoegd!*
Thierry:
"Het is nu nog eventjes afwachten naar de officiële proclamatie op 28 juni, maar zelfs al zou de uitslag tegenvallen, de meesten kunnen toch terug blikken op een heel plezierige, leerrijke en heel interessante periode.
‘t Duurde uiteindelijk maar 12 weken, maar Jan, Jacquy en de andere medewerkers hebben ons op die tijd heel veel kunnen aanbrengen.
Onze eeuwige dank gaat dus zeker uit naar deze twee heren, voor wie geen moeite te veel was om ons te helpen dingen te begrijpen.
De ene keer ging dat natuurlijk iets gemakkelijker dan de andere want den ene komt van ‘Oever ‘t woter’ en den anderen van de ‘Niestroot’.
Soms was het dus niet echt duidelijk over hoe een woord zou geschreven worden, maar we vonden altijd een elegante (en volgens de burgemeester 'charmante') oplossing, en weten nu hoe we alles moeten schrijven zodat het duidelijk is voor de lezers."
Thierry:
"Bedankt Jan en Jacquy voor het geduld en de gedrevenheid, en de leuke tijd,
Bedankt gastsprekers om ons in te wijden in jullie domein en de toffe verhalen,
Bedankt Stany Meskens (directeur) en medewerkers op het CVO voor de mogelijkheid ons dit te laten meemaken,
Bedankt medecursisten voor de leutige compagnie, de lachsalvo’s, de pittige dialogen en de steun tijdens het taalbad ‘Oilsjters’."
CURSUS
Een nieuwe 'Cursus Aalsters' staat op het programma!
---> Locaties: CVO Handelsschool Aalst
Cursus Aalsters Aalst: elk schooljaar vanaf 2016-2017
• In 12 lessen zal de leerkracht niet enkel aandacht besteden aan de uitspraak en de woordenschat, maar ook dieper ingaan op de spraakkunst en de spelling van ons dialect.
Je zal er onder andere leren over de verbuigingen en de vervoegingen zoals bakkendoen, weikenzaa en joik, jois en joot. Ook de tot de verbeelding sprekende uitdrukkingen, zoals mennen dalf zitj vol of op a broeid kroigen, komen aan bod.
• Naast de taalkundige aspecten van de taal, worden ook verschillende thema’s belicht; gaande van 'eten en drinken', over 'Aalsterse trekpleisters' (denk aan de Zwerte Maan en den Tettentoeren), tot 'Stadmythes' (het Kleddevel en Loekedoe den Drauk).
• Bovendien organiseert de school ook een proeverij en een stadswandeling in het Aalsters.
• Uiteraard is iedereen welkom: Aalstenaars die de schoonheid van hun taal willen (her)ontdekken, maar ook inwijkelingen die de eigenheid en de basiskennis van ons plaatselijke dialect willen verwerven.
♦ Inschrijven kan op het secretariaat van de school of via de website!
• Met dank aan Thierry voor tekst, foto's en het 'spraakbad Oilsjters'!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten