Academie voor Carnavalskunsten- Werken met Piepschuim
Onder de noemer 'Academie voor Carnavalskunsten: Carnaval – de Aalsterse trots!' stelt de Stad Aalst de workshops voor, die vanaf september georganiseerd worden.
De carnavalsacademie levert al enkele jaren ambachtslieden af die 'hun kunnen bewijzen' in een carnavalsvereniging of als individuele carnavalist.
Het aanbod van deze academie werd ook gevoelig uitgebreid met lezingen en nieuwe workshops.
Ook op 23 april 2024 bezochten wij de cursus 'Werken met Piepschuim'!
Isomokunstenaar Gert Schatteman (AKV De Zwiejtzoel'n) is de lesgever.
Hoe beleven hij en de leerlingen deze creatieve avonden?
Deze lessenreeks loopt over 8 of (voor gevorderden) 10 weken!
Sfeerfilm
Gert Schatteman (lesgever/isomokunstenaar):
"De basiscursussen bestaan uit het maken van een slak in de eerste module en het creëren van handen in de tweede lessenreeks.
Die leerlingen zijn de volgende generatie 'isomosnijtalenten', want ik hoop dat een groot deel van hen doorgroeit naar de cursussen voor gevorderden...
Dan werkt men aan een dierenkop, een mensenhoofd of tenslotte de karikatuurkop...
In deze voorjaarscursus verwelkomen we, op maandag, een nieuwe groep die de eerste module volgde.
In september starten we opnieuw, dan kan iedereen die dat wenst een sessie opschuiven en nieuwe leerlingen leren een slak snijden.
Al is het verhaal toch iets genuanceerder.
Uit ondervinding blijkt de stap van het hoofd naar de karakterkop vaak nog té groot te zijn...
Vandaar dat ik nu een soort 'gevorderden 3 ½-cursus' geef, op vraag van de cursisten zélf.
Het gaat om een tussenstap met meer expressie en diepte in de kop: van 'kaalkop' naar 'haarsnit aanbrengen' bv.
Daarna lukt de karakterkop meestal beter."
Gert:
Alles staat of valt met de 'basis'...
Het tekenen van referentiepunten, een lijn in het 'midden', om van daaruit in verhouding te vertrekken.
'Kotjes' zetten op een raster, juist leren snijden en 'durven' je mes te gebruiken en goed te hanteren.
We leren werken met een gloeidraad en een zaagje om grote stukken te verwijderen...
Schuren en afwerken doen we later wel.
En gaat het eens verkeerd, isomo kan perfect aan elkaar 'gelijmd' worden...
Maar voor iedereen is de basis dé essentie van alles: het leren dénken en omzetten van 2D in 3D.
Zonder dat zal het niet lukken, daar hamer ik op!
Idem voor het 'blijven oefenen': maak je handen?
Dan maak je bij mij diverse (paren) handen, tot je het volledig 'onder de knie hebt'.
Het is door die herhaling, dat je de feeling van het 'vak' krijgt.
Zelfs wie hier àlle cursussen doorliep, weet: je wordt pas beter als isomosnijder, als je blijft sculpteren!"
Gert:
Ik deel graag mijn kennis...
Dat zijn de 'skills' die de 'Pupillen' meenemen tot ze afgestudeerd zijn en later in hun eventuele carrière als isomosnijder...
Ik blijf beschikbaar met raad en daad.
Aan motivatie (geven) is er géén gebrek, want ik doe dit graag.
Het in de praktijk brengen van iets dat men tenslotte zelf maakt, geeft een grote voldoening!
En het gaat over de stadsgrenzen heen.
Hier zijn mensen aan het werk uit diverse (carnavals)steden, met allemaal één doel: de toekomst van carnaval garanderen!
Als ik dan nadien zie wat hen zélf al lukt, kan ik alleen maar tevreden zijn!
Dus ik antwoord volmondig met 'JA' op de vraag 'of hier talenten zijn opgestaan?'..."
De Pupillen
In deze cursussen komen en kwamen de deelnemers door de jaren heen uit alle windstreken: Aalst, Ninove, Halle, Hamme, Lede, Wieze, Kortrijk, Oostduinkerke, Roeselare, tot zelfs Dendermonde, Namen en... Sas van Gent (Nederland)!
Een 'klas' vol talent!
Wij stellen de 7 aanwezige leerlingen van dinsdag 23 april aan u voor.
Door (diverse) omstandigheden waren een aantal cursisten die avond niet aanwezig.
David (AKV De Loizemaanen)
David:
"Dit is de 2e cursus die ik volg, na het maken van de slak.
Bij die eerste figuur dacht ik lang van 'hoe zit dat nu, wat is de bedoeling/de zin rond kotjes tekenen', om daarna pas de handen uit de mouwen te mogen steken.
Bij de 'handen uit isomo' valt plots je euro: dan snap je het belang van die 'theorie' en het vooraf uittekenen pas beter.
De bedoeling is om 2 paar 'goede handen' te maken: zowel een paar binnen het formaat van A4, als nog een paar op A3.
Daarom moet je voor beide groottes ook een 'mal' maken, die de vingers voorstelt."
David:
"Daarna geef je een willekeurige 'pose' aan de hand die je wil moduleren.
Het moeilijkste moet dan nog komen: de 'uitvoering'.
Handen snijden is 'zien'...
Soms moet je létterlijk afstand nemen, om zelf in te schatten of het wel klopt met de verhoudingen, de diktes van de vingers, ...
Maar ik geef toe: al doende leert men!
Het gaat vlotter en beter met het tweede paar.
Bovendien is dit ook nuttig voor eventueel later toe te passen bij mijn carnavalsgroep De Loizemaanen.
Want handen heb je iéder jaar wel nodig ..."
Tim (AKV De Loizemaanen)
Tim:
"Ik volgde eerste 'het maken van een slak' en stapte dit trimester over naar de 'dierenkop'.
Er zijn twee moeilijkheden die je moet overwinnen: 'hoe begin je eraan' (welke stappen dien je eerst te zetten) en 'DURF te snijden'!
Bij de slak zag je veel beter waar je naartoe werkte en nu heb je schrik om 'niet genoeg' of juist 'téveel' weg te snijden.
Een dierenkop is een grotere figuur, maar de verhoudingen moeten wel degelijk kloppen.
De basis van alles, is het 'kottekes' tekenen op je blok isomo en nadien je werkstuk zien groeien van een 'plat vlak' naar een 3D-figuur."
Tim:
"Gert doet dat super als coach!
Hij begeleid je in élke stap, hij ziet meteen waar je goed of fout mee bezig bent en stuurt bij.
En hij laat je ook zélf beseffen waar de pijnpunten liggen.
Al doende leert men, nogmaals dat cliché, maar het IS ook zo!
Prachtig dat deze lessenreeksen bestaan.
In het belang van carnaval mag de academie nooit verdwijnen.
Of ik er zelf iets ga van opsteken voor de carnavalsgroep?
Ik hoop hen te helpen en te ondersteunen met wat we hier leerden."
Kenny (RCV De Daffy's)
Kenny:
"Ik ben afkomstig van het Gentse, woon in Harelbeke en heb als carnavalsgroep RCV De Daffy's uit Roeselare.
Wij proberen op onze manier om élk jaar creatief te zijn, door op te vallen met een origineel thema.
Voor mij is dit ontspanning.
Mijn hoofd leegmaken na de dagtaak en het te vullen met alle praktische tips die ik hier opsteek.
Het is mijn 'eerste schooljaar' op deze academie.
Ik volg(de) 2 cursussen: 'de slak' en nu deze Daffy als 'dierenkop'.
Ik wil graag meer inzicht hebben, om erna te ontleden welke doelstellingen de volgende zijn.
Je kunt de theorie en de technieken wel proberen te begrijpen, ze praktiseren is nog iets anders.
Hier krijg ik de kans om mijn droom te verwezenlijken:'zélf' isomofiguren maken of bewerken' ..."
Kenny:
"Het tofste eraan, is het ... leerproces op zich.
Waarom zegt Gert dat het beter is om dit of dat (niet) te doen, wat zit erachter?
Je moet niet één, maar twee stappen verder denken in de evolutie van één kubus isomo naar een Daffy-eendenkop.
Bij onze vereniging hebben we geen grote budgetten om vollédig nieuwe wagens te bouwen.
Met wat ik hier leer, hoop ik om niet alleen zaken te creëren, maar ook bestaande koppen of poppen, body's, armen, handen en voeten etc. bij te werken.
Iets wat in Aalst ook al gebeurt, het opnieuw 'boetseren' van een figuur.
De kunst is om het op een juiste, doordachte manier aan te vatten.
En daarvoor bieden deze lessen een 'schatkamer' aan mogelijkheden.
Je leert niet alleen je eigen ontwerp uit te tekenen en te snijden, je hanteert ook technieken als grof- en fijnschuren, uitgloeien, ...
Een 'nieuwe, creatieve wereld' bloeit hier open!"
Thibo (Carnavalsgroep De Dunepoepers, Oostduinkerke)
Thibo:
"Ik kom elke dinsdag vanaf de kust naar Aalst.
Het is een uur en een kwartier rijden vanuit Oostduinkerke, je moet er iéts voor over hebben!
Zelf ben ik lid van carnavalsgroep De Dunepoepers.
Ieder jaar nemen we trouw deel aan de Ezelcavalcade van Lombardsijde.
Dat ik hier Donkey, de fictieve pratende ezel uit de Shrek-filmreeks, zijn kop snijdt is dan ook niet zo verwonderlijk.
Na de cursus met de slak, is dit de tweede vorming die ik volg.
Als je het ziet, lijkt het minder ingewikkeld dan het is.
Tot je eraan begint ... daarom was die slak een ideale start, waarvan ik nu de vruchten pluk.
Zonder het te beseffen leer je de basis aan en pas je die telkens op dezelfde wijze toe.
Gert legt het magnifiek uit en gaat élke stap mee in het proces om je dierenkop te maken.
Als geen ander, voelt hij perfect aan wat je sterktes en je leerpunten zijn.
Tel maar op: 8 lessen van pakweg 3 uur aan één stuk, om één figuur (dier, hoofd...) te maken.
Dan sta je wel even stil hoeveel werk er zit in een volledige praalwagen bv., laat staan een stoet zoals in Aalst!
Maar wees gerust, wij zijn aan zee vooral van plan om kleinschalig te blijven.
Al is deze cursus goud waard om zelf mee aan de slag te gaan."
Thibo:
"Je moet in de eerste plaats véél geduld hebben.
Technisch begint het beter te gaan, want je kent wat technieken, alleen ze telkens juist toepassen is niet zo evident.
Dit komt 'niet uit het boekje'!
Bij de ezel, kun je niet anders dan de oren als laatste te maken en te monteren.
De vorm moet ook overeenstemmen met de tekening.
Soms leg je even alles stil en ga je vanop een afstand kijken hoe je werkstuk eruit ziet.
Ik wil niks liever dan graag bijleren, dus in de toekomst zou ik graag terugkeren om de gevorderdencursussen te volgen.
Hoe ik hier ben opgekomen dat deze lessen bestaan?
Via internet: het sprak me aan en er is ook nergens een gelijkaardig initiatief!
Aalst is hierin uniek!"
Jonathan 'Coppie' (AKV Ajommoja)
Jonathan:
"Wij proberen met onze groep Ajommoja zoveel mogelijk zelf te creëren.
Ten eerste om kosten te besparen, maar nog méér voor de voldoening die je krijgt.
Wanneer we meer en meer handelingen in eigen beheer kunnen uitvoeren, motiveert dat ook andere leden om aan de slag te gaan.
Zelf volgde ik eerder al, met iemand van de groep, 'Verftechnieken'.
Daar leer je op 2 avonden verfstructuren en -effecten aanbrengen, om een wagen af te kunnen werken."
Jonathan:
"Een dierenkop is véél moeilijker dan die slak.
Je leert veel bij, durft meer te snijden en hoe vlotter dat lukt, hoe meer je ook inziet waar je naartoe gaat.
Iedereen start met een 'vlak vol kotjes' op een isomoblok en eindigt met een 3D-figuur!
Het is goed dat deze academie blijft bestaan, hopelijk ook in de (verre) toekomst.
Daarvoor zijn deze cursussen nuttig, zodat elke generatie carnavalisten de kans krijgt om de technieken juist aan te leren.
Of ik graag later nog lessen volg om koppen te snijden?
Waarom niet? Maar ... eerst déze leeuw doen brullen!"
Dilano (AKV De Toerenbiejoekes)
Dilano:
"Ook voor mij is dit de vervolgcursus na het maken van de slak.
Ik creërde in de eerste weken al een paardenkop, nu ben ik toe aan mijn tweede snijwerkstuk.
Het moeilijkse is om de sculptuur te 'zien' vanuit de tekening.
In je hoofd moet je juist die stap kunnen zetten, eer alles vlotter gaat.
Ik 'durf' wel een mes hanteren, want die grens moet iedereen over.
Gaat er iets mis, of twijfel je, dan staat Gert paraat met goede raad.
Soms snijdt hij een stukje mee, zodat je weet wat hij bedoelt.
De juiste verhoudingen en de symmetrie zien van je werk, is even belangrijk.
Maar Gert laat je ook beseffen 'wààrom' je iets wel of niet kunt doen.
Tenslotte moet je een probleem zélf kunnen overwinnen en oplossen!"
Dilano:
"De motivatie is dat ik vooral iets wou bijleren dat praktijkgericht is.
Later kunnen die aangeleerde zaken ook meegenomen worden naar de groep.
Bij De Toerenbiejoekes krijg je zéker de kans om je te ontplooien.
Want pas door te blijven snijden, ga je vooruit.
Telkens met het doel om beter te worden.
Mijn volgende niveau is een 'mensenhoofd' maken.
Maar dan moet ik eerst deze 2e dierenkop tot een goed einde brengen.
Voor mezelf leg ik de lat zéér hoog.
Da's het 'beestje' dat kriebelt en me 'zegt' dat het eindresultaat 'af' moet zijn ..."
Tom (AKV De Toerenbiejoekes)
Tom:
"Het hebben van inzicht is het moeilijkste.
Je kunt geen énkele stap overslaan, daarom was dat 'kleine stukje theorie' van de allereerste les fundamenteel belangrijk!
Die tekening maken: het ziet er het saaiste uit, maar nadien besef je hoe langer hoe meer, het belang.
Eens je de verbanden legt tussen een tekening op papier, de kotjes op de blok isomo en nadien de figuur die ontspringt van 2D naar 3D, gaat het vlot(ter).
De bedoeling is dat je leert!
Hier mag je fouten maken, niemand die daar moeilijk over doet.
Het 'durven' om de aangeleerde technieken toe te passen is een ander paar mouwen.
Vooral omdat je zaken wegsnijdt, dieptes maakt, ogen, oren, enz. doet 'tot leven komen', ...
Het moét gewoon goed genoeg zijn."
Tom:
"Een héél positief punt: Gert stuurt je bij!
Hij laat je zélf eerst kritisch je werkstuk bekijken.
Daarna toont of snijdt hij wel eens voor, zodat je weet waar je naartoe moet werken.
Hij snapt onmiddellijk wat er fout gaat, of waar je moet op letten om 'beter' te worden.
Zo'n varkenskop 'spreekt' mensen aan en weet je waarom?
Je legt er een 'karaktertrek' in.
Kijkt die 'boos', 'vrolijk', lachen die mond(hoeken) voldoende?
Da's dan het verschil tussen 'een kop snijden' en 'een kop snijden mét een mimiek'.
De toekomst?
Blijven oefenen en DURVEN snijden, want ik denk niet dat je ooit 'voltooid' bent hierin ...
Het blijft boeiend!
Wie graag wil: niet twijfelen en (vanaf het kan) je inschrijven voor september.
Deze Academie is uniek in zijn soort en onmisbaar voor de carnavalswereld!"
Opmerking:
Voor deze lessen op maandag, dinsdag & donderdag, volgen in totaal een 30-tal mensen de cursus(sen).
• Ook de figuur uitgloeien, hoort erbij!
• Artikel / Interviews: ©Carnavalaalstkoentje i.s.m. ©AjoinPedia: KLIK
• Foto's: ©Sören Delclef / ©Team Carnavalaalstkoentje / paardenkop: ©Dilano Peeters
• Sfeerfilm: ©Koentje75 on YouTube: KLIK
• Met dank aan: Gert Schatteman & de 'Pupillen' voor hun tijd en (deskundige) uitleg!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten